La grande illusion (1937)

Του Jean Renoir με τους Jean Gabin, Dita Parlo, Pierre Fresnay

Κατά τη διάρκεια του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, 2 Γάλλοι αεροπόροι πιάνονται αιχμάλωτοι από τους Γερμανούς μετά από τη μεταξύ τους σύρραξη. Ενώ στην αρχή οι αιχμάλωτοι τύχαιναν τιμητικής υποδοχής από τον Γερμανό αξιωματικό που τους συνέλαβε, τα πράγματα αλλάζουν όταν θα αναγκαστούν να μεταβούν στο κοντινό στρατόπεδο συγκέντρωσης. Εκεί, με την βοήθεια και ενός άλλου Γάλλου αιχμαλώτου, θα στραφούν στην κατάστρωση σχεδίου απόδρασης, το οποίο περιλαμβάνει τον έξοδο τους από ένα υπόγειο τούνελ.

Τα σχέδια τους όμως θα ανατραπούν όταν θα μεταφερθούν σε ένα πύργο όπου την διοικητική του επιμέλεια έχει ο Γερμανός αξιωματικός που τους συνέλαβε και τους είχε φερθεί πολύ τιμητικά. Παρ' όλη όμως την φιλόξενη διάθεση του Γερμανού αξιωματικού, μια νύχτα αποφασίζουν να γίνει η μεγάλη απόδραση, στην οποία όμως θα αναγκαστεί να "θυσιαστεί" ο Γάλλος αξιωματικός που είχε αναπτύξει την φιλία με τον Γερμανό διοικητή του πύργου-στρατοπέδου. Η περιπέτεια όμως δεν τελειώνει με την απόδραση: 2 από τους Γάλλους που κατάφεραν να αποδράσουν θα περιπλανηθούν για μέρες στα Γερμανικά εδάφη και εκεί μια Γερμανίδα, χήρα στρατιώτη, θα τους φιλοξενήσει... Ίσως τελικά ο πόλεμος φέρνει και στιγμές ανθρωπιάς και αγάπης...

Οι ανθρώπινες σχέσεις που δημιουργούνται σε ακραίες συνθήκες όπως αυτές ενός πολέμου μπαίνουν στον στόχαστρο αυτής της ταινίας. Και όχι μόνο οι σχέσεις μεταξύ 2 αντίπαλων στρατοπέδων αλλά και μεταξύ των συμπατριωτών. 

Στην πρώτη περίπτωση, μπορεί να υπάρξει εχθρότητα αλλά και αμοιβαίος σεβασμός. Στη δεύτερη περίπτωση, μπορεί να υπάρξει μεν φιλία και συμπαράσταση αλλά και ταξική διάκριση και αμφισβήτηση για τις προθέσεις. Στον έρωτα και στον πόλεμο όλα επιτρέπονται...

Όπως λογικά υποψιαστήκατε, η ταινία είχε περάσει και λογοκριθεί από την γερμανική επιτροπή λογοκρισίας, και για πολλά χρόνια υπήρχε η πεποίθηση ότι η ταινία είχε καταστραφεί. Ευτυχώς ένα πρώην Ναζί είχε κρατήσει ένα αντίγραφο ώστε μετά από 70 και χρόνια να μπορούμε να την χαρούμε εμείς οι μεταγενέστεροι μεταγενέστεροι. Ήταν η πρώτη μη-αμερικάνικη ταινία που προτάθηκε για Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας. Είναι μια αντί-πολεμική ταινία που σε γεμίζει, δε σε κουράζει, με κοινωνικά μηνύματα και υπέροχη κινηματογραφική αίσθηση. 

Υ.Γ. Παρόμοιας πλοκής είναι η ταινία "The Great Escape" (1963) με τον Steve McQueen. Θα μιλήσω στο μέλλον και γι' αυτήν. Preview: Προτιμάω τυφλά το "La grande illusion", είναι πολύ πιο ανθρώπινη...